علت تغییر شکل زانوی پرانتزی درسایت مرکز پزشکی درمانی نسخه به شرح می پردازیم
زانوی پرانتزی چیست
در این تغییر شکل، زانوها از هم دور و قوزک های داخلی به هم نزدیک می شوند و پاها شکل
پرانتزی پیدا می کنند؛ به خاطر همین آن را زانوی پرانتزی می گویند. همه بچه ها در هنگام تولد
و دوران کودکی، زانوی پرانتزی دارند که بتدریج با رشد پاها از وضعیت پرانتزی به ضربدری تغییر
شکل می دهند.
تذكر: منظور از تغییر شکل از زانوی پرانتزی به ضربدری ایجاد ناهنجاری نیست. افرادی که تغییر
شکل زانوی پرانتزی دارند اردک وار راه می روند.
علل تغییر شکل زانوی پرانتزی
برای بروز این عارضه علل مختلفی وجود دارد که از جمله علت تغییر شکل زانوی پرانتزی
موارد زیر است:
1) چاقی یا وزن زیاد.
۲) زود راه افتادن کودک
3) شکستگی سطوح مفصلی و یا شکستگی استخوانها در بالا و پایین مفصل
4)استفاده از کهنه زیاد (پوشک زیاد) برای کودک
5)کوتاهی عضلات نیم غشای و نیم وتری
6)ضعف عضله دو سر رانی
7) پارگی رباط جانبی خارجی زانو
8) زمینه ارثی: از آنجا که این صورت در برخی خانواده ها زیاد دیده می شود محققان زمینه ارثی
را در این مورد دخیل میدانند.
9)نرمی استخوان :(راشیتیسم) نرمی استخوان به علت کمبود ویتامین D رخ می دهد. ویتامین D
در شیر، کره، زرده تخم مرغ چربی حیوانات و روغن کبد ماهی یافت می شود. نورخورشید وقتی
روی پوست می تابد، خود بدن ویتامین D تولید می کند. در کودکانی که به حد کافی غذاهای
ویتامین دار نمی خورند و آنهایی که به حد کافی در برابر نور خورشید قرار نمی گیرند به تدریج
علائم نرمی استخوان افزایش می یابد. راشیتیسم در بعضی از کشورها و مخصوصاً نواحی
کوهستانی آسیا و آمریکای لاتین که بچه ها در داخل و دور از نور خورشید می مانند شایع است.
همچنین در شهرهای پرجمعیت هم که کودکان از نور خورشید کمتر استفاده می کنند دیده
می شود. درمان نرمی استخوان خوردن روغن کبد ماهی و قرار گرفتن در برابر نور خورشید است.
بهترین و ارزانترین شیوه پیشگیری این است که نور خورشید حتما به حد کافی به پوست بدن
کودک برسد. غذاهای که ویتامین D دارند به درمان کمک می کنند.
انواع تغییر شکل زانوی پرانتزی :
زانوی پرانتزی تکاملی
بروز میزان کم تا متوسطی از زانوی پرانتزی در زمان تولد طبیعی است.چرخش داخلی اندام
تحتانی زانوی پرانتزی را افزایش می دهد. برای به دست آوردن میزان زانوی پرانتزی لازم است
که فرد پاهایش را به صورت صاف قرار دهد؛ به طوری که کشکک مستقیم رو به جلو باشد میزان
زانوی پرانتزی از طریق اندازه گیری فاصله بین دو کندیل داخلی استخوان ران به دست می آید.
زانوی پرانتزی شدید
علت تغییر شکل زانوی پرانتزی در این تغییر شکل ممکن است جنبه ارثی داشته باشد؛ و یا در
ارتباط با پیچش داخلی درشت نی باشد. البته با شروع راه رفتن به صورت صاف، انحراف داخلی
پاها به خودی خود اصلاح می شود.
عوارض ناشی از زانوی پرانتزی
1. راه رفتن غیر طبیعی: افرادی که دارای زانوی پرانتزی هستند اغلب اردک وار راه می روند.
۲. آرتروز زودرس زانو: بر اثر تغییر محل خط ثقل و وارد شدن فشارهای غیر طبیعی بر قسمتهای
مختلف سطوح مفصلی، زانو مستعد تغییرات فرسایشی زودرس خواهد شد. بنابراین در افرادی که
زانوی پرانتزی دارند، می توان انتظار آرتروز زودرس را داشت.
3. افزایش آسیب پذیری مفصل: بر اثر تغییر وضعیت بیومکانیکی طبیعی مفصل و ایجاد
فشارهای غیرطبیعی بر بافت های اطراف مفصل احتمال آسیب پذیری مفصل افزایش مییابد.
4. کوتاهی قد
۵. انحراف طرفی ستون مهره ها: اگر زانوی پرانتزی به صورت یکطرفه ،باشد موجب کوتاهی
ظاهری در یک پا و به دنبال آن انحراف طرفی ستون مهره ها خواهد شد.
6.درد: در زانوی پرانتزی علاوه بر اینکه درد ممکن است در قسمت های مختلف مفصل زانو و
از جمله داخل و جلو گزارش شود در دو طرف زانو هم می تواند دیده شود. درد در دو طرف زانو،
برعکس تغییر شکل زانوی ضربدری است؛ یعنی درد در قسمت داخلی زانو بر اثر فشرده شدن
استخوانها و در قسمت خارجی بر اثر کشش بافت نرم است.
کاهش عوارض ناشی از ناهنجاری پای پرانتزی بدونه جراحی
اولین مرحله در این امر شناسایی علت تغییر شکل زانوی پرانتزی و عوامل ناهنجاری پای پرانتزی
است، سپس باید روش مناسب براب کاهش عوارض اتخاذ شود.
1-استفاده از کفش و کفی طبی می تواند در بهبود و کاهش عوارض ناشی از پای پرانتزی بسیار مفید باشد.
2-کاهش وزن ولاغری
3-درمان بیماری های زمینه ای که روی این عارضه تاثیر گذار است.
4-رژیم غذایی مناسب و غنی از ویتامین ها که به ساختار استخوان ها کمک کرده و استخوان ها
را مستحکم تر و مقاوم تر می کند.
5-عادات صحیح نشستن و ایستادن و تصحیح عادات غلط
6-ورزش و حرکات اصلاحی و تقویت عضلات
روش های درمان زانوی پرانتزی:
از روش های درمانی زانوی پرانتزی بعد از بررسی علت تغییر شکل زانوی پرانتزی توسط پزشک
متخصص و تشخیص ایشان می توان به استفاده از کفش و کفی های طبی، درمان با استفاده از
جراحی، دارو درمانی، استفاده از زانوبند طبی،کاهش وزن و همچنین در صورت نیاز استفاده از
کلسیم و ویتامین D .
چند حرکت اصلاحی که می تواند به تقویت عضلات در زانوی پرانتزی کمک کننده باشد:
- به پهلو بخوابید به گونه ای که کل بدن در یک خط صاف قرار بگیرد. سپس به آرامی و با پای صاف و کشیده(زانوی صاف) پای خود را از پهلو کمی بالابیاورید و چند ثانیه نگه دارید و پس از آن پا را به آرامی پایین بیاورید. این تمرین را 5 مرتبه برای هر پا تکرار کنید.
- به آرامی و به صورت طاقباز روی زمین دراز بکشید یک زانو را خم کرده و کف پا را روی زمین قرار دهید. سپس پای دیگر را با زانوی صاف حدود 10 سانتی متر بلند کنید و چند ثانیه نگه دارید. این تمرین را 5 مرتبه برای هر پا تکرار کنید.
برای دریافت مشاوره میتوانید با شماره 02143682 تماس بگیرید.