تغییر شکل زانوی ضربدری

تغییر شکل زانوی ضربدری در سایت مرکز پزشکی درمانی نسخه به شرح می پردازیم

زانوی ضربدری

تغییرشکل های زاویه دار زانو

در این تغییر شکل زاویه دار زانو، قوزک پاها از هم دور می شوند، زانوها و ران ها به هم نزدیک می شوند.

تکامل طبیعی

از دو سالگی، کمانی شدن کل اندام تحتانی که شامل انحنای ران، ساق( درشت نی) است شایع

می باشد. زانو در مرکز این انحنا قرار دارد. در سن ٤ – ٣ سالگی زانوی ضربدری حداکثر شیوع را

دارد این وضعیت خود به خود بین سنین ١٠-٤ سالگی بهبود می یابد. نزدیک شدن زانوها به هم

در بچه های بزرگتر و چاق بیشتر بارز است. در افراد طبیعی اگر این حالت خفیف باشد به عنوان

یک شکل طبیعی اندام تحتانی در طول زندگی باقی می ماند.

تغییر شکل زانوی ضربدری

یکی از تغییر شکلهای زانو است که در آن زانوها به یکدیگر نزدیک می شوند و قوزک های داخلی

از همدیگر فاصله می گیرند. به همین علت است که این تغییر شکل را به نام زانوی ضربدری

گفته اند. به طور معمول، زانوی بچه ها در حالت پرانتزی است؛ اما با رشد بچه ها و به تدریج،

یک تغییر شکل طبیعی از پرانتزی به ضربدری به وجود می آید.

تغییر شکل زانوی ضربدری تکاملی

میزان خفیف تا متوسطی از تغییر شکل زانوی ضربدری در کودکان ٦-٢ ساله به صورت طبیعی

دیده می شود. وقتی زانوی ضربدری محسوس شد، کودک به طور ناشیانه راه می رود و

زانوهایش با هم برخورد می کنند. طوری که ممکن است برای جلوگیری از برخورد پاهایش را

جدا از هم بگذارد؛ یا ممکن است در هنگام راه رفتن یک پایش را اطراف پای دیگر تاب دهد تا

از برخورد زانوهایش با هم جلوگیری نماید. پاها معمولاً به خارج می چرخد و کودک زود خسته

می شود اگر وتر آشیل کوتاه شده باشد، او با پای چرخیده به خارج راه می رود. درد پشت ساق

و قسمت جلو ران در این افراد شایع است. در زانوی ضربدری شدید، استخوان کشکک ممکن

است به سمت خارج نیمه در رفتگی پیدا کند. این تغییر شکل، تحمل وزن به صورت غیر طبیعی

انجام می شود و رباط های جانبی داخلی زانو تحت کشش قرار می گیرند. در ۹۵ درصد از

کودکان ۶-۲ ساله این تغییر شکل به خودی خود اصلاح می شود. بخصوص در مواردی که کودک

در هنگام راه رفتن انگشتانش را به داخل نیز می چرخاند، بیشتر صادق است. در زانوی ضربدری

شدید راه رفتن فرد به شکل زشت و بی مهارت همراه با ساییده شدن زانوها به هم است. گاهی

راه رفتن همراه با کشیدن پاها روی زمین برای اجتناب از برخورد زانوها به هم نیز دیده می شود.

برای جا به جایی مرکز ثقل پاها به خارج چرخش می کنند. درجه بندی تغییر شکل زانوی

ضربدری برای اندازه گیری میزان تغییر شکل باید زانوها در وضعیتی قرار گیرند که کشکک به

سمت بالا و مچ پا در وضعیت خنثی باشد. که به طور کلی زانوی ضربدری را به چهار درجه

تقسیم می کنند.

مهمترین علل تغییر شکل زانوی ضربدری

1.چاقی یا وزن زیاد کودک

2.بیماری نرمی استخوان (راشیتیسم).

3.زود راه افتادن کودک.

4.شکستگی در سطوح مفصلی و یا شکستگی در قسمت بالا و پایین مفصل

5.رشد بیش از حد کندیل داخلی نسبت به کندیل خارجی

6.زمینه ارثي.

7.کاهش زاویه بین سر و گردن استخوان ران با تنه آن

8.کوتاهی عضله

9.پارگی  کوتاهی بعضی رباط ها

10.ضعف عضلات 

عوارض ناشی از تغییر شکل زانوی ضربدری

1.تغيير محل مركز ثقل.

2. کوتاهی قد.

3.تغییر الگوی راه رفتن.

4.آرتروز زودرس زانو: فشارهای زیادی که بر سطوح مفصلی وارد می شود، زمینه بروز آرتروز را

سریعتر از زمان معمول فراهم می سازد.

5.ایجاد تغییر شکل در پا :زانوی ضربدری موجب بروز تغییر شکلهایی به صورت ثانویه در پا

میشود.

6.افزایش آسیب پذیری مفصل: چون وضعیت بیومکانیکی طبیعی مفصل زانو به هم می خورد

زمینه بروز آسیب در این مفصل افزایش می یابد.

7.درد: در تغییر شکل زانوی ضربدری ممکن است درد در هر دو قسمت داخلی و خارجی زانو

بروز کند.

8.در رفتگی مکرر :کشکک اگر تغییر شکل زانوی ضربدری وجود داشته باشد احتمال در رفتگی

کشکک به سمت خارج افزایش می یابد. در رفتگی کشکک در این تغییر شکل در زنان خیلی

شایع است.

حرکات اصلاحی

تغییر شکل زانوی ضربدری به خودی خود در سالهای بین ١٠-٤ سالگی اصلاح می شود. زانوی

ضربدری تکاملی در کودکان زیر ۷ سال می تواند با حالت سالم اشتباه شود. مگر اینکه تغییر شکل

بسیار شدید باشد؛ و یا از مواردی باشد که علت های زمینه ای داشته باشد. زانوی ضربدری ممکن

است به صورت موقتی در سن ۳ سالگی به وجود آید و تا سن 7 سالگی  به صورت خود بخودی

اصلاح شود.

روش های درمان زانوی ضربدری:

• استفاده از کفش و کفی طبی
• دارودرمانی
• استفاده از زانوبند طبی
• اضافه کردن کلسیم و ویتامین D به رژیم غذایی
• انجام تمرینات اصلاحی
• کاهش وزن

در حرکات اصلاحی تغییر شکل زانوی ضربدری می توان با انجام بعضی حرکات به تقویت و کشش عضلات

کمک کرد و از پیشرفت بیشتری ناهنجاری و کمک به بهبود نسبی آن در کودکان در کنار دستورات

پزشک کمک کرد.

تمرین اول:

در این حرکت روبروی یک صندلی قرار بگیرید به صورتی که صاف بایستید و دستانتان روی

صندلی باشد، سپس به آرامی پای خود را از پهلو بالا بیاورید و 10 شماره نگه دارید، این تمرین را

10 بار با مکث 10 ثانیه ای تکرار کنید.

تمرین دوم:

در این حرکت روی صندلی بنشینید و زانوی خود را خم کنید، به صورتی که زانو ها به داخل یا

خارج نچرخند. سپس به آرامی پای خود را از مفصل ران خم کرده و پا را با زانوی خم کمی به بالا

بیاورید، سپس 10 شماره نگه دارید، این تمرین را 10 بار با مکث 10 ثانیه ای تکرار کنید.

برای دریافت مشاوره میتوانید با شماره 02143682 تماس بگیرید.