انواع نقرس در سایت مرکز پزشکی درمانی نسخه به شرح می پردازیم
انواع نقرس: بررسی کامل بیماری و طبقه‌بندی آن
نقرس یکی از انواع آرتریت‌های التهابی است که به علت افزایش غیرعادی سطح اسید اوریک در بدن ایجاد میشود. این بیماری معمولاً به صورت ناگهانی و با درد شدید در مفاصل، به‌ویژه انگشت شست پا، خود را نشان می‌دهد. اما نقرس تنها به یک نوع خاص محدود نمی‌شود و در چند دسته مختلف طبقه‌بندی میشود که هرکدام ویژگی‌ها و علائم خاص خود را دارند. در این مقاله، به بررسی انواع نقرس، علل ایجاد آن‌ها و روش‌های تشخیص و مدیریت می‌پردازیم.
نقرس حاد
نقرس حاد به اولین حمله یا مراحل اولیه بیماری نقرس اطلاق میشود. این نوع معمولاً با درد شدید، تورم و قرمزی در یک مفصل آغاز میشود.
علائم:
درد شدید و ناگهانی که معمولاً شب‌ها شروع میشود.
تورم و قرمزی در مفصل مبتلا.
حساسیت شدید به لمس.
علت: افزایش ناگهانی اسید اوریک در خون که به تشکیل کریستال‌های اورات منجر میشود. این کریستال‌ها در مفاصل رسوب کرده و موجب التهاب می‌شوند.
نقرس مزمن (نقرس توفوسی)
اگر نقرس حاد به درستی مدیریت نشود، ممکن است به نقرس مزمن تبدیل شود. در این نوع، حملات مکرر و طولانی‌تر می‌شوند و ممکن است چندین مفصل را درگیر کنند.
ویژگی‌ها:
تشکیل توفوس‌ها (توده‌های سخت حاوی کریستال‌های اورات) در اطراف مفاصل.
آسیب مداوم به مفاصل و بافت‌های اطراف.
خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی.
مدیریت: درمان مناسب در مراحل اولیه، مصرف داروهای کاهنده اسید اوریک، و رعایت رژیم غذایی نقش مهمی در پیشگیری از مزمن شدن نقرس دارد.
نقرس پس از مصرف دارو یا مواد غذایی
این نوع نقرس به دلیل مصرف مواد یا داروهایی که سطح اسید اوریک را افزایش می‌دهند، ایجاد میشود.
علل رایج:
مصرف بیش از حد گوشت قرمز، غذاهای دریایی، یا نوشیدنی‌های الکلی.
استفاده از داروهایی مانند دیورتیک‌ها یا آسپرین.
راهکارها:
شناسایی و حذف مواد غذایی یا داروهای محرک.
اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی.
نقرس مرتبط با بیماری‌های متابولیک یا ارثی
برخی افراد به دلیل مشکلات ژنتیکی یا بیماری‌های متابولیک مستعد ابتلا به نقرس هستند.
بیماری‌های مرتبط:
سندرم متابولیک
دیابت
بیماری‌های کلیوی
تشخیص: آزمایش خون و ادرار برای بررسی میزان اسید اوریک و سایر علائم متابولیک.
نقرس کاذب (شبه‌نقرس)
این نوع، در واقع نقرس واقعی نیست اما علائم مشابهی دارد. شبه‌نقرس به دلیل رسوب کریستال‌های کلسیم پیروفسفات در مفاصل ایجاد میشود.
تفاوت‌ها با نقرس:
کریستال‌های کلسیم به جای اورات.
معمولاً در افراد مسن‌تر و در مفاصل بزرگ‌تر (مانند زانو) رخ می‌دهد.
درمان: مشابه نقرس، اما با تمرکز بر کاهش التهاب.
نقرس مرتبط با دوران یائسگی
این نوع نقرس در زنان پس از یائسگی رخ می‌دهد. کاهش سطح استروژن در این دوران می‌تواند منجر به افزایش سطح اسید اوریک شود.
علائم:
شباهت زیاد به نقرس حاد.
بروز بیشتر در مفاصل کوچک دست و پا.
پیشگیری:
مصرف داروهای کاهنده اسید اوریک.
رعایت رژیم غذایی مناسب.
نقرس ناشی از بیماری‌های خاص
برخی بیماری‌های خاص می‌توانند باعث افزایش سطح اسید اوریک شوند و به نقرس منجر شوند.
مثال‌ها:
سرطان‌ها (به‌ویژه سرطان خون)
همولیز یا تخریب گلبول‌های قرمز.
پسوریازیس.
درمان: مدیریت بیماری زمینه‌ای همراه با کنترل اسید اوریک.
روش‌های تشخیص نقرس
معاینه بالینی و بررسی علائم فیزیکی مانند تورم و قرمزی مفاصل.
آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح اسید اوریک.
آزمایش مایع مفصلی برای شناسایی کریستال‌های اورات.
استفاده از اشعه ایکس یا سونوگرافی برای ارزیابی آسیب مفصلی.
پیشگیری از نقرس و کاهش خطر حملات
در بررسی انواع نقرس پیشگیری از نقرس شامل اقداماتی است که به کاهش سطح اسید اوریک در بدن و جلوگیری از تجمع کریستال‌های اورات در مفاصل کمک می‌کنند. در ادامه به مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری و مدیریت این بیماری اشاره می‌کنیم.
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش سطح اسید اوریک در بدن، رعایت یک رژیم غذایی مناسب است.
پورین‌ها ترکیباتی هستند که در بدن به اسید اوریک تبدیل می‌شوند. مواد غذایی مانند گوشت قرمز، غذاهای دریایی (ماهی تن، ساردین و شاه‌ماهی)، جگر، کلیه و غذاهای فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس حاوی مقدار زیادی پورین هستند.
لبنیات کم‌چرب می‌توانند به کاهش سطح اسید اوریک کمک کنند. مصرف روزانه ماست، شیر و پنیر کم‌چرب توصیه میشود.
گیلاس، توت‌فرنگی و مرکبات مانند پرتقال و لیمو می‌توانند در کاهش التهاب و کاهش سطح اسید اوریک مؤثر باشند. همچنین سبزیجات غیرنشاسته‌ای مانند اسفناج، کلم بروکلی و کرفس برای بهبود سلامت مفاصل مفید هستند.
نوشیدنی‌های الکلی به‌ویژه آبجو و مشروبات حاوی شکر زیاد می‌توانند خطر حملات نقرس را افزایش دهند. بهتر است از مصرف این نوع نوشیدنی‌ها اجتناب شود.
چاقی یکی از عوامل اصلی خطر برای نقرس است. کاهش وزن نه تنها سطح اسید اوریک را کاهش می‌دهد، بلکه فشار روی مفاصل را نیز کم می‌کند.
فعالیت‌های بدنی ملایم مانند پیاده‌روی، شنا و یوگا می‌توانند به تقویت مفاصل و کاهش التهابات کمک کنند. با این حال، ورزش‌های سنگین و شدید ممکن است حملات نقرس را تحریک کنند.
نوشیدن آب کافی (حداقل ۸ لیوان در روز) به دفع بهتر اسید اوریک از طریق ادرار کمک می‌کند.
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که چای سبز ممکن است اثرات ضدالتهابی داشته باشد و به کاهش اسید اوریک کمک کند.
استرس می‌تواند محرکی برای حملات نقرس باشد. تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، و مراقبه می‌تواند تأثیر مثبتی در کاهش شدت حملات داشته باشد.
داروهای موثر در درمان نقرس
داروهای موثر در درمان انواع نقرس به شرح زیر است:
1- داروهای کنترل‌کننده درد و التهاب
ایبوپروفن و ناپروکسن از جمله داروهایی هستند که به تسکین درد و التهاب در نقرس حاد کمک می‌کنند.
کلشی‌سین برای درمان حملات حاد نقرس بسیار مؤثر است و معمولاً در صورت عدم تحمل NSAIDs تجویز میشود.
در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزولون تجویز کند.
2- داروهای کاهش‌دهنده اسید اوریک
این داروها معمولاً برای مدیریت نقرس مزمن یا جلوگیری از حملات مکرر تجویز می‌شوند.
آلوپورینول، میزان تولید اسید اوریک را کاهش می‌دهد و برای پیشگیری از حملات نقرس مؤثر است.
فبوکسوستات، مشابه آلوپورینول عمل می‌کند و برای بیمارانی که تحمل آلوپورینول را ندارند، تجویز میشود.
پروبنیسید، به افزایش دفع اسید اوریک از طریق کلیه کمک می‌کند.
3- داروهای جدیدتر
پیشرفت‌های پزشکی منجر به تولید داروهای جدید برای کنترل نقرس شده است. به عنوان مثال، داروهای بیولوژیکی مانند کاناکینومب ممکن است در موارد مقاوم به درمان استفاده شوند.
عوارض ناشی از نقرس درمان‌نشده
در صورت عدم درمان یا مدیریت صحیح، انواع نقرس می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود:
التهاب مداوم و رسوب کریستال‌ها می‌تواند باعث تخریب غضروف‌ها و استخوان‌ها شود.
این توده‌های سخت و کریستالی می‌توانند حرکت مفاصل را محدود کنند و دردناک باشند.
افزایش اسید اوریک می‌تواند به تشکیل سنگ‌های کلیوی منجر شود.
نقرس با افزایش خطر بیماری‌های قلبی مرتبط است.
درمان به کمک ارایه اطلاعات به بیمار جدید ترین و کم هزینه ترین راه جهت ارتقای سطح سلامت و افزایش کیفیت زندگی افراد است. در اطلاعات درمانی آگاهی های لازم پیرامون وضعیت فعلی و راه کار های درمان و پیشگیری از بروز مجدد رخداد پاتولوژیک به بیمار آموزش داده شده و خود اوست که نقش محوری را در اصلاح وضعیت خود ایفا می کند
برای دریافت مشاوره و درمان سریعتر میتوانید با شماره 02143682 تماس بگیرید.
